KATKI PAYI

Katkı payı alacağı kavramı kanunlarımızda yer almamakla birlikte 01.01.2002 tarihinden önce mal ayrılığının geçerli olduğu dönemde Yargıtay kararlarıyla ilgili şekillenmiş bir alacaktır. Katkı payı alacağı mal ayrılığı rejiminde eşlerden biri adına kayıtlı olan bir mala diğer eşin katkıda bulun ası ve evlilik sona erdikten sonra bu maldan faydalanma olanağı ortadan kalkması nedeniyle katkıda bulunan eşe katkısının karşılığını talep edilme imkanı veren alacağı ifade eder. Katkı payı alacağında, katkıda bulunulan malvarlığı ile ilgili olarak akla ilk taşınmaz gelse de eşlerden birinin mülkiyetinde bulunan her tür malvarlığına örneğin banka hesabı ya da şirket hissesine de katkıda bulunabilir.

Eşlerin Anne Ve Babalarına Yapılan Katkılar

Uygulamada özellikle eşlerden birinin anne veya babasına ait malvarlığına yapılan katkılar nedeniyle pek çok dava açıldığı görülmektedir. Bu tür talepler genel mahkemelerde genel alacak kapsamında görülmelidir. Ancak Yargıtay dosyanın somut durumunu göre bazı kararlarında 3. Kişi üzerine kayıtlı malvarlığı ile ilgili olarak da katkı payı alacağına hükmedilebileceği yönünde karar vermektedir. Yargıtay arsa davalı eşin babasına ait olmasına rağmen arsa üzerine yapılan binanın eşler tarafından birlikte yapılmış olması nedeniyle katkı payı alacağı hesabı yapılması gerektiği yönünde değerlendirme yapmıştır. Katkı payı talep edebilmek için öncelikle resmî bir evliliğin bulunması gerekir.

Resmi Nikah Olmadığı Zamanlarda Yapılan Katkılar

Resmen evli olmayanların birlikte yaşadıkları dönemde birbirinden olan alacakları katkı alacağı değil, genel hükümlere dayanan bir alacak hakkıdır. İkinci olarak, yapılan katkının malî yani ekonomik değeri olan bir katkı olması gerekir. Bu katkı, bir malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına yönelik olabilir.

Görevli Mahkeme Ve Harçlar

Katkı payı alacağı davasında görevli mahkeme aile mahkemesi, yetkili mahkeme ise davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Bu yetki kesin yetki niteliğinde olmadığından mahkeme tarafından resen dikkate alınamaz. Ancak davalının süresinde ve usulüne uygun yetki itirazı mevcut ise mahkeme tarafından incelenip değerlendirilir.  Dava nispi harç ve nispi vekalet ücretine tabi olup talep olması halinde faize “dava tarihinden” itibaren hükmedilir.

Hesaplama Usulü

Değer artış payı alacağı hukuki dayanağını Türk Medeni Kanunu’ndan almakta olup, katkı payı alacağının hukuki dayanağı ise Borçlar Kanunu’dur. Değer artış payı alacağını düzenleyen TMK. Madde 227’de eşlerden birinin diğerinin malına katkısı, tasfiye sırasında bu malda ortaya çıkan değer artışı için katkısı oranında hesaplanır. Kanunda, hesaplamada tasfiye tarihindeki değerinin esas alınacağı özel olarak belirtildiğinden değer artış payı alacağı hesabı malvarlığının tasfiye anındaki değerine göre yapılır.

Eşlerden Birisinin Ölümesi Durumunda

Katkı payı alacağı davaları, kural olarak eşlerin birbirlerine karşı açtığı davalardır. Ancak eşlerden birinin ölümü nedeniyle mal rejimi sona ermiş ise dava ölen eşin mirasçıları tarafından açılabileceği gibi; sağ kalan eşin alacaklı olması halinde, eş tarafından mirasçılara karşı da açılabilir.  Eşler arasındaki mal rejiminin tasfiyesi bitmeden bir eşin “katılma alacağı” henüz belirlenmemiş olup, bir “beklenti” niteliğindedir. Bu nedenle tasfiye sona erinceye kadar borçlu eşin alacaklıları henüz belirli ve muaccel olmayan katılma alacağını takip edemeyeceklerdir. Mersin Avukat olarak Mersin Boşanma Avukatı  ve Mersin Ceza Avukatı ve Mersin İş Avukatı hizmeti vermekteyiz.