Dünya Sigarayı Bırakma Günü: Sigaranın Zararları
‘Sigara kullanmanın ne kadar zararlı olduğu artık herkes tarafından bilinen bir gerçek. Uzun yıllardır her türlü mecrada buna ilişkin uyarılar, haberler ve bilinçlendirme çalışmaları yapılıyor. Nitekim Dünya Sağlık Örgütü’nün girişimiyle toplumsal bilinç oluşturmak ve sigarayı bırakmayı teşvik etmek amacıyla 9 Şubat, Dünya Sigarayı Bırakma Günü olarak kabul ediliyor.
Sigaranın Kalbe Etkileri
Sigara kullanımı, içerdiği 4 binden fazla kimyasal nedeniyle akciğer başta olmak üzere hemen her organda ciddi hastalıklara sebep oluyor. Sigara aynı zamanda kalp ve damar hastalıklarının önemli bir nedenidir. Türk Kardiyoloji Derneği Koruyucu Kardiyoloji ve Ateroskleroz Çalışma Grubu Başkanı olan Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Siyami Ersek Kalp ve Damar Hastalıkları Merkezi’nden Prof. Dr. Barış Güngör, sigaranın kalbe nasıl zarar verdiğini açıklıyor.
Kalp Krizlerinde Sigaranın Rolü
Prof. Dr. Güngör’e göre, sigara içindeki nikotin, karbonmonoksit, katran, arsenik ve diğer kimyasallar, damar duvarını kaplayan hücreler olan “endotel” hücrelerini etkiler ve atar damarlarda plak oluşumu ve damar tıkanıklığı hızlanır. Sigara, pıhtılaşma hücrelerinin aktivasyonunu artırarak kanın kıvamını koyulaştırır. Bu durum damar tıkanıklığına ve ateroskleroz (damar sertleşmesi) denilen duruma yol açar. Kalp krizi, felç ve diğer ciddi sorunlar bu tıkanıklıkların sonucunda ortaya çıkabilir.
Sigara ve İnflamasyon
Sigara, sadece pıhtılaşmaya değil aynı zamanda inflamasyona da yol açar. İnflamasyon, damar tıkanıklığı riskini artırır. Sigara kullananlarda inflamasyonun artması, kötü kolesterolün (LDL kolesterol) damar duvarında birikmesine ve plak oluşumuna neden olur. Bu nedenle sigara kullanan kişilerde, kalp hastalığı belirtileri olmasa bile damar daralması gelişebilir.
Sigara ve Tansiyon
Sigara, tansiyon ve nabzın yükselmesine neden olur. Tansiyon yüksekliği, kalp hastalığı için ayrı bir risk faktörüdür. Sigara kullananlarda kan damarlarında büzüşme (vazospazm) meydana gelir ve bu da kriz riskini artırır.
Sigarayı Bırakmanın Önemi
Sigarayı bırakmak, kalp hastalığı olan kişiler için hayati önem taşır. Sigara içmeye devam etmek, kalp krizi veya diğer ciddi hastalıklar sonucu ameliyat veya stent ile tedavi görmüş hastalarda da riski artırır. Sigarayı bırakma konusunda hastalara ve ailelerine büyük bir rol düşer. Sigarayı bıraktığını söyleyen bireylerin çoğunluğunun sosyal veya profesyonel destek almadan ilk yılın sonunda tekrar başladığı gözlemlenmiştir. Sigara kullanımıyla mücadelede, bireylere uygun destek ve sağlıklı yaşam kurallarına uyma konusunda rehberlik yapılmalıdır.