Doğal Afet ve Şiddet Görüntüleri Olumsuz Duygulara Yol Açabilir
ODTÜ Rektör Yardımcısı, Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Klinik Psikolog Prof. Dr. Tülin Gençöz, deprem gibi doğal afetler ya da şiddet olaylarına ilişkin görüntülerin, kişilerde yoğun olumsuz duygulara yol açabileceğini belirtti. Bu nedenle, bu tür görüntülerin daha dikkatli bir şekilde yayınlanması gerektiğini söyledi.
Olumsuzlukların Azaltılması İçin Farkındalık Yaratılmalı
Prof. Dr. Gençöz, görüntülerin yayınlanmamasının da anlamsız olduğunu vurgulayarak, olumsuzlukların azaltılması için neler yapıldığının ve yapılabileceğinin gösterilmesinin önemini vurguladı. Yaşantıları inkar etmeden ancak çaresizlik de yaşamadan bu konularda bireysel ve toplumsal olarak neler yapılabileceğine ilişkin soruların canlı tutulması gerektiğini belirtti.
Görsellerin Niteliği ve Süresi Önemli
Prof. Dr. Gençöz, paylaşılan görüntülerin niteliğinin yoğun olmaması ve süresinin uzun olmamasının önemli bir kriter olduğunu ifade etti. Bu görüntülerin yıllar sonra bile travmayı yeniden yaşatabileceğini belirterek, travmatik olabilecek durumlara ilişkin süreci detaylarıyla anlatan görüntülerin sürekli olarak işlenmesinin bıçak sırtı bir konu olduğunu söyledi.
Farkındalığı Artırıcı Yayınlar Önemli
Gençöz, farkındalığı artırıcı yayınların önemine değinerek, görsellerin farkındalık amacına hizmet etmesi gerektiğini belirtti. Farkındalığı arttıracak ve bu durumlarda yapılabileceklerin neler olduğunu anlatan yayınların çok değerli olduğunu söyledi. Örneğin, deprem anında nasıl korunulması gerektiğini veya bir ev alınırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini anlatan yayınların, kontrol algısını kuvvetlendirdiğini ve bu tür çabaların hayattaki duruşu her zaman desteklediğini ifade etti.
Sorumlu Yayıncılık Önemli
Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Engin Deniz, felaket içerikli haberlerin çocuklarda korku ve kaygı duygularını tetikleyebileceğini belirtti. Bu nedenle, medya kuruluşlarının sorumlu yayıncılık yapması gerektiğini vurguladı. Çocukların bu tür içeriklerden uzak tutulması ve maruziyetin azaltılması gerektiğini söyledi.
İkincil Travma Uyarısı
Eğitim psikolojisi uzmanı Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Tolga Arıcak, deprem, sel gibi doğal afetler ile saldırı gibi olayların yarattığı travmatik etkilerin uzun süre devam edebileceğini belirtti. Bu nedenle, televizyonda veya sosyal medyada felaket görüntülerine tekrar tekrar maruz kalmanın, travmatik etkileri artırabileceğini ifade etti. Ayrıca, bu tür görüntülere maruz kalan kişilerin yanı sıra olayları izleyen kişilerin de ikincil travmalar yaşayabileceğini söyledi.