Prof. Dr. Ünal Kızıl başkanlığındaki araştırma ekibi, insanlarda enterik ateş hastalığına neden olan bakteriyi tespit etmek için bir proje hazırladı.
Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, Prof. Dr. Ünal Kızıl liderliğindeki 20 kişilik bir araştırma ekibi, insanlarda enterik ateş (tifo, paratifo) olarak bilinen ve bazen salgınlarla seyreden hastalıklara neden olan bakteriyi tespit etmeye yönelik bir proje geliştirdi. Bu hastalık ishal, ateş, bulantı, kusma ve karın krampları gibi belirtilerle ortaya çıkar ve yaşlılarda, bebeklerde ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha ciddi sonuçlara ve ölümlere yol açabilir.
Tavuk Gübresindeki Salmonella Bakterisinin Tespit Edilmesinde Kullanılan Bir Elektronik Burun Sistemi
Proje sonucunda “Tavuk Gübresinde Bulunabilecek Salmonella (Salmonella Enterica) Patojeninin Belirlenmesinde Kullanılabilecek Bir Elektronik Burun Sisteminin Geliştirilmesi” adlı bir cihaz tasarlandı. Bu cihaz, yapay zeka ve entegre edilmiş sensörler sayesinde tavuk dışkısının kokusunu analiz edebilmektedir. Cihaz, bakteriyi tespit ederek alarm verir ve bölgenin temizlenmesine, tavukların karantinaya alınmasına ve virüsün yayılmasının önlenmesine yardımcı olur.
Cihazın Geliştirilme Süreci ve Seri Üretim Planları
Patenti alınan bu yararlı modelin teknolojik gelişim süreçleri üzerinde çalışmalar devam etmektedir. Daha da kullanışlı hale gelmesi için çeşitli çalışmaların yürütülmesinin ardından seri üretime geçilmesi planlanmaktadır.
Prof. Dr. Ünal Kızıl’ın Yorumları
Prof. Dr. Ünal Kızıl, Ziraat Fakültesi Dijital Tarım Laboratuvarı’nda birçok projenin geliştirildiğini belirtti. Yapay zeka destekli projeler üreterek insanlara fayda sağlamayı hedeflediklerini söyleyen Kızıl, tavuklardan insanlara geçebilen salmonella bakterisini önlemek için çaba sarf ettiklerini ifade etti. Bu amaçla geliştirilen ilk çalışmanın “elektronik burun” adını verdikleri proje olduğunu belirtti.
Kızıl, elektronik burunun biyoloji veya mikrobiyal aktivitenin bulunduğu her alanda kullanılabileceğini ve gıda kalite kontrolünden hastalık tespitine, hava kalitesi kontrolüne kadar birçok alanda kullanılabileceğini açıkladı. Ayrıca, elektronik burunun cep telefonlarıyla da kullanılabilecek hale geldiğini ve sürekli güncellemelerin yapılması gerektiğini belirtti.
Diğer Çalışmalar ve Gelecek Planları
Prof. Dr. Ünal Kızıl, Dijital Tarım Laboratuvarı’nda çiftçilerin sorunlarını çözecek çalışmaların devam ettiğini söyledi. Özellikle tavuk çiftliklerinde barınaklar, iklimlendirme ve otomasyon gibi konularda çalışmalar yapıldığını belirtti. Ayrıca, salmonella bakterisinin önlenmesi için yapılabilecek birçok şey olduğunu ve insanlığa yararlı işler yapmaya çalıştıklarını vurguladı. Üniversitenin Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi ve TÜBİTAK desteği ile bu çalışmalara devam ettiklerini ifade etti.